Το πιο εμφανές χαρακτηριστικό των επεισοδίων του Black Mirror είναι αυτή η ρεαλιστική και ταυτόχρονα μεταφυσική παρουσίαση των δεδομένων. Και τι εννοώ με αυτό; Πρόκειται για μία ακραία έκφανση αυτών ακριβώς που συμβαίνουν στην σύγχρονη πραγματικότητα. Ας πάρουμε ως παράδειγμα ένα από τα επεισόδια που εμένα προσωπικά με συγκλόνισε. Το «Nosedive».
Ζούμε στην εποχή της υποδούλωσης από τον καθρέφτη. Η ιδανική εικόνα του εαυτού μας έχει στραφεί πλέον εναντίον μας, χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Το πιο δυνατό μέσο για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο νομίζω γνωρίζουμε όλοι ποιο είναι. Το διαδίκτυο και συγκεκριμένα το Instagram. Το «Nosedive» παρουσιάζει ακριβώς την ακραία μορφή την οποία θα μπορούσε να πάρει αυτός ο κόσμος της εικόνας. Στον κόσμο που παρουσιάζεται οι άνθρωποι ζουν με μία εφαρμογή στο κινητό, μέσω της οποίας κάθε φορά που συναντιούνται βαθμολογούν με συγκεκριμένο αριθμό αστεριών ο ένας τον άλλον. Πως λέμε δηλαδή ξενοδοχείο 5, 4 ή 3 αστέρων. Κάπως έτσι βαθμολογούνται και οι άνθρωποι, σαν ξενοδοχειακές μονάδες. Στις οποίες ξενοδοχειακές μονάδες φυσικά, φιλοξενούν τους Άλλους, ζουν μέσα από αυτούς, μέσα από την προσδοκία να επισκεφτούν το ξενοδοχείο τους και να το βαθμολογήσουν. Οι άνθρωποι στο Nosedive δεν έχουν σπίτι. Είναι πνευματικά άστεγοι.
Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά την πλοκή του επεισοδίου. Μία νεαρή κοπέλα, η Lucie προσπαθεί να γραπώσει την ευτυχία. Στην κοινωνία όπου ζει όμως, τα προνόμια και οι παροχές δίνονται μόνο σε όσους έχουν συγκεντρώσει υψηλές βαθμολογίες από τους άλλους στην εφαρμογή. Μέσα σε έναν κόσμο όπου προσποιείσαι ότι είσαι ευτυχισμένος και πως όλα βαίνουν καλώς, σε έναν κόσμο που δεν ανέχεται το λάθος και το μεταφράζει ως δημόσιο εξευτελισμό ο οποίος εγείρει την κοινωνική κατακραυγή, σε έναν κόσμο όπου δεν μπορείς να πεις αυτό που θέλεις όταν το θέλεις για να μην σε βαθμολογήσουν χαμηλά, στον κόσμο της ενοχής, της ντροπής, της ανασφάλειας και της ψευτιάς. Προσπαθεί λοιπόν με νύχια και με δόντια μέσα από ένα καλά εξασκημένο υποκριτικό ταλέντο, να κερδίσει την εύνοια των άλλων, να πάει στον γάμο της δήθεν κολλητής της φίλης για να συγκεντρώσει υψηλές βαθμολογίες από τους επίτιμους καλεσμένους και να αγοράσει το σπίτι των ονείρων της. Όμως τα πράγματα είναι περίεργα. Και έτσι εκτυλίσσεται η πλοκή (δεν λέω περισσότερα). Οι άνθρωποι πλέον, όταν συναντιούνται στον δρόμο έχουν την δυνατότητα μέσω της εφαρμογής να αντικρίσουν κατευθείαν την βαθμολογία των υπολοίπων. Έτσι αναγνωρίζονται μεταξύ τους ως ο 4,2, ο 1,2, ο 5 ή ο 0. Με το παραμικρό λάθος, με το πρώτο παραπάτημα, με την πρώτη αυθόρμητη αντίδραση, ο άλλος αμέσως σε βαθμολογεί χαμηλά, με ένα ή δύο αστέρια. Αυτός που φτάνει στο 0, καταλήγει στην φυλακή. Στο κοινωνικό περιθώριο. Τελικά μέσα στην φυλακή καταργείται και η δυνατότητα χρήσης της εφαρμογής. Οπότε, μπορείς πλέον να αντικρίσεις αυτόν που βρίσκεται στο διπλανό κελί χωρίς να ξέρεις την βαθμολογία του ή να δεις το ιντερνετικό προφίλ του. Δεν βαθμολογείς και δεν βαθμολογείσαι. Αυτό είναι ένα από τα πιο ηχηρό μηνύματα του επεισοδίου ανάμεσα στα πολλά. Το να μπεις στο κοινωνικό περιθώριο έχει το τίμημά του. Το θέμα είναι ποιο τίμημα κάθε φορά επιλέγεις να πληρώσεις. Αυτό της ένταξης στην κοινωνία ή το δικό σου τίμημα, το τίμημα της επιλογής σου;
Θα ήθελα να κλείσω με ένα ρητό του Ζακ Λακάν, ψυχαναλυτή και ψυχιάτρου.
«Σε όσους καθρέφτες και να κοιτάξεις το βλέμμα σου δεν μπορείς να το δεις».
Τι εννοεί με αυτό; Ότι στον καθρέφτη, η εικόνα σου πάντα καθορίζεται από τον τρόπο με τον οποίο σε βλέπουν οι Άλλοι. Έτσι και εσύ βλέπεις τον εαυτό σου. Και φυσικά, αυτό το οποίο είναι αναπότρεπτο να συμβεί, αυτόν τον καθορισμό της εικόνας μας από τους άλλους, η κοινωνία τον εκμεταλλεύτηκε και τον καθιέρωσε με τα social media.
Έχω συμπληρώσει 21 έτη σε αυτόν τον κόσμο και ακόμη προσπαθώ να τον καταλάβω και γιατί όχι να τον αλλάξω. Φοιτήτρια στο τμήμα Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και -λιγάκι- ρομαντική, ανακαλύπτω καινούργιες πτυχές του εαυτού μου και του κόσμου μέσω της γραφής. Εθισμένη στο μπαλέτο, τα βιβλία, τις Κυκλάδες και τον καφέ, πιστεύω ότι με το μολύβι (ή το πληκτρολόγιο) αποτυπώνω τα όνειρα και τις προσδοκίες μου, ολίγον ουτοπικά κάποιες φορές, στο χαρτί. Βασικότερος σκοπός μου, να γίνει αυτή η "ουτοπία" που ονειρευόμαστε, η καλύτερη δυνατή λύση, με όπλο την γνώση και την αλήθεια.
0 Σχόλια