Στα τέλη του 18ο αιώνα, ένας νεαρός ευγενής σπούδαζε νομικά στο πανεπιστήμιο της Πάντοβα στην Ιταλία. Στα 1797 εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα όπου εργάστηκε σαν ιατρός ενώ στα 1801, σε ηλικία 25 ετών, έγινε ένας εκ των δύο διοικητών της Ιονίου Πολιτείας. Πέτυχε την αναθεώρηση του συντάγματος των Επτανήσων και την αποτροπή της εξέγερσης των Κεφαλληνιών. Κατάφερε να εντυπωσιάσει τις Μεγάλες Δυνάμεις και να διοριστεί Γραμματέας της Επικρατείας. Στα 1807 ανέλαβε να οργανώσει την άμυνα της Λευκάδας κατά του Αλή πασά και δύο χρόνια αργότερα εισήλθε στη διπλωματική υπηρεσία της Ρωσίας μετά από πρόσκληση του τσάρου Αλεξάνδρου Α’. Ο νεαρός αυτός ευγενής ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης του ελεύθερου ελληνικού κράτους.
Στα 1813 ο Καποδίστριας βρέθηκε στην Ελβετία ως εκπρόσωπος της Ρωσίας με σκοπό να συμβάλλει στη διατήρηση της ανεξαρτησίας της χώρας από τον Ναπολέοντα και πράγματι, έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της ουδετερότητας της. Θεωρείται ένας εκ των αρχιτεκτόνων του Συνεδρίου της Βιέννης που έβαλε τα θεμέλια της Ιεράς Συμμαχίας αποτελώντας ένα φιλελεύθερο αντίβαρο απέναντι στον αυταρχικό Μέτερνιχ. Ο ρόλος του εκεί ήταν άκρως σημαντικός αφού κατάφερε να μειώσει την αυστριακή επιρροή και να διατηρηθεί η Γαλλία υπό Βουρβόνο μονάρχη με αποτέλεσμα ο εντυπωσιασμένος Τσάρος να τον χρίσει Υπουργό Εξωτερικών στα 1816. Θα παραμείνει σε αυτήν τη θέση ως τα 1822, όπου αφού διαφώνησε ανοιχτά με τον Τσάρο που καταδίκαζε την Ελληνική Επανάσταση, θα μεταβεί στη Γενεύη.
Όταν εξελέγη κυβερνήτης του νέου ελληνικού κράτους από την Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας στα 1827, η Επανάσταση παρέπαιε. Όταν έφτασε στο Ναύπλιο στα 1828, η χώρα ακροβατούσε σε τεντωμένο σκοινί. Η οικονομία ήταν σε τραγική κατάσταση, ο αναλφαβητισμός σε πολύ υψηλά επίπεδα, ληστές και πειρατές μάστιζαν νησιά και ύπαιθρο, ενώ κυριαρχούσαν κοτζαμπάσηδες και οπλαρχηγοί. Σε αυτό το κλίμα προχώρησε σε αναστολή του Συντάγματος θεωρώντας το ως κάτι πολύ πρόωρο για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Διέλυσε τη Βουλή και οργάνωσε το πανελλήνιον, ένα όργανο με διακοσμητικό χαρακτήρα, ενώ δεν έδειξε ιδιαίτερη ανοχή στον Τύπο. Εν ολίγοις, συγκέντρωσε τις εξουσίες στο πρόσωπο του εγκαινιάζοντας μια περίοδο απολυταρχίας η οποία θα διαρκέσει ως το Σύνταγμα του 1843. Φυσικά, ήταν στα σχέδια του η ψήφιση νέου Συντάγματος μόλις το ελληνικό κράτος πάταγε γερά στα πόδια του.
Το έργο του Καποδίστρια ήταν σπουδαίο. Ο κυβερνήτης δημιούργησε τράπεζες και καθιέρωσε ως νόμισμα τον Φοίνικα, ενώ επιδόθηκε και στην οργάνωση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης. Οργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις για να συγκροτήσει έναν πειθαρχημένο ελληνικό στρατό χωρίς την επιρροή των οπλαρχηγών και ίδρυσε σχολεία σε πολλές περιοχές της Ελλάδας. Όμως, δεν άργησαν να δημιουργηθούν αντιδράσεις. Ο Κυβερνήτης δεν ικανοποιούσε όλα τα αιτήματα ενώ οι πρόκριτοι και οι ναύαρχοι είχαν αρχίσει να οργανώνουν ισχυρή αντιπολίτευση. Κατηγορήθηκε ότι αγνοούσε τη μακρά κοινοτική παράδοση της χώρας και προσπαθούσε να εμφυσήσει θεσμούς και παραδόσεις από τη Δύση οι οποίοι καθόλου δεν ταίριαζαν στην Ελλάδα.
Η πρώτη αντίδραση εκδηλώθηκε από μια ομάδα στασιαστών, οργανωμένη από τον Μαυροκορδάτο που ένιωθε παραμελημένος. Ο Μιαούλης, πιστός στους καραβοκύρηδες και τις αποφάσεις τους, κατέλαβε τον ναύσταθμο του Πόρου και τη στιγμή που ο κλητευμένος από τον Καποδίστρια Ρίκορντ ερχόταν προς βοήθεια, ανατίναξε δύο καίρια πλοία του στόλου. Παράλληλα, οι Μανιάτες σταμάτησαν να πληρώνουν φόρους και μοιραία ο Καποδίστριας ήρθε σε σύγκρουση με τους Μαυρομιχάληδες. Ο Καποδίστριας είχε αρχίσει να βλέπει παντού εχθρούς και η κακή συμπεριφορά του απέναντι στον γέρο Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη μπορεί να αποδοθεί μόνο στην καχυποψία που τον ταλάνιζε. Ο Κυβερνήτης διέταξε τη φυλάκιση του τη στιγμή που ήδη κρατούσε τον αδελφό του Κωνσταντίνο και τον γιό του Γεώργιο στο Ναύπλιο. Την 27η Σεπτεμβρίου του 1831, ο Ιωάννης Καποδίστριας θα πέσει νεκρός από τον Κωνσταντίνο και τον Γεώργιο Μαυρομιχάλη έξω από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Πλέον, δεν υπάρχει ιστορικός που να αμφισβητεί την εμπλοκή της Γαλλίας και της Αγγλίας στο φονικό.
Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια, η χώρα βυθίστηκε στο χάος. Οι Μεγάλες Δυνάμεις ψυχανεμίζονταν την έλευση ενός φιλελεύθερου κινήματος και πατώντας πάνω στην πλήρη αναρχία που ταλάνιζε τη χώρα, εγκαθίδρυσαν τη μοναρχία ως λύση. Η διακυβέρνηση του Καποδίστρια ήταν πισωγύρισμα στην προσπάθεια δημιουργίας δημοκρατικού κράτους αλλά η ισχυρή συγκεντρωτική εξουσία που επέλεξε ήταν η μόνη λύση. Οι συνταγματικές ελευθερίες εν μέσω αυτής της κατάστασης θα ήταν «ξυράφι στα χέρια ενός μικρού παιδιού» όπως είπε και ο Αριστείδης Χατζής. Άλλωστε ποιοι παρουσιάζονταν ως υπερασπιστές των συνταγματικών θεσμών; Οι κοτζαμπάσηδες και οι μπέηδες της Μάνης ή οι πρέσβεις των Αγγλογάλλων; Η χρήση σύγχρονων όρων όπως δικτατορία ή ακόμα και φασισμός σε μια τόσο ιστορικά προγενέστερη μορφή κοινωνικής οργάνωσης, μόνο ανασφαλής θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Ο Καποδίστριας δεν άφησε ποτέ να αμφισβητηθούν οι πολιτικές του πεποιθήσεις: μια φωτισμένη δεσποτεία υπηρετούσε, πιστά.
Πηγές εικόνων:
- https://www.metropolitan-hospital.gr/el/metropolitan-blog/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC/1133-%CE%B9%CF%89%CE%AC%CE%BD%CE%BD%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%B4%CE%AF%CF%83%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1%CF%82-%CE%BF-%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CF%8C%CF%82-%CF%80%CE%AF%CF%83%CF%89-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CF%85%CE%B2%CE%B5%CF%81%CE%BD%CE%AE%CF%84%CE%B7
- https://www.arcadiaportal.gr/news/san-simera-1831-dolofoneitai-o-ioannis-kapodistrias
- https://www.lifo.gr/culture/arxaiologia/i-zoi-kai-telos-toy-ioanni-kapodistria
Τριτοετής φοιτήτρια ιστορίας, ζω στον δικό μου κόσμο ενοχλώντας τους νεκρούς για να αποσπάσω τα μυστικά τους. Ανυπομονώ να ζήσω τη ζωή μου μέσα σε ένα μουσείο. Χρειάζομαι τη μουσική για να αναπνέω και το χορό για να προχωράω. Διδυμάκι με τα όλα μου, θέλω να είμαι περιτριγυρισμένη από κόσμο συνέχεια, να μοιράζομαι με τον κόσμο τις σκέψεις μου και να ακούω τις δικές του. Α! Φυσικά και θέλω να γυρίσω όλον τον κόσμο με ένα αυτοκίνητο εξερευνώντας κάθε σπιθαμή του. Εδώ θα βρείτε μερικές δικές μου σκέψεις. Ελπίζω να τις απολαύσετε!
0 Σχόλια