Φαντάσου ένα φυσικό στοιχείο, την φωτιά. Η φωτιά θα σε ζεστάνει τον χειμώνα, θα σε βοηθήσει να μαγειρέψεις, αλλά η φωτιά μπορεί να σε κάψει, μπορεί να ανάψει «κατά λάθος» κοντά σε ένα πεύκο, να φέρει καταστροφή, πυρκαγιά και ανθρώπινες απώλειες. Να βρεθεί στο λάθος σημείο, την λάθος στιγμή. Είναι η φωτιά αυτή καθαυτή μοχθηρή; Έχει εξαρχής σκοπό να βλάψει τους ανθρώπους; Όχι. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την φιλοσοφία. Μερικές φορές βρίσκεται στα λάθος χέρια, την λάθος στιγμή. Σε χέρια κρύα και απάνθρωπα, σε χέρια, τα οποία θέλοντας να επιτύχουν τον σκοπό τους χρησιμοποιούν τα πάντα ως μέσο, μέχρι και την επιστήμη που γέννησε την διαλεκτική και υπήρξε φανατικός οπαδός της ελευθερίας του ανθρώπινου πνεύματος. Ως μέσο για να σπείρουν την ανθρώπινη διχόνοια και να κυριαρχήσουν, στο όνομα της δικαιοσύνης και της αρετής.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα μεταποίησης και εκμετάλλευσης των λεγομένων ενός φιλοσόφου, είναι αυτό του Νίτσε. Ο άνθρωπος, ο οποίος τάχθηκε σθεναρά απέναντι στον φανατισμό, ο άνθρωπος που θεωρούσε ότι το καλό δεν έχει ανάγκη να δικαιολογηθεί, αυτός που δεν ήταν ταγμένος πουθενά, που παρέμεινε άνθρωπος, μεταμορφώθηκε τελικά σε πηγή έμπνευσης ενός από τα πιο απάνθρωπα και σαδιστικά καθεστώτα τα οποία γράφτηκαν με αίμα στην ιστορία. Μεταμορφώθηκε σε μέσο της ανόδου του ναζισμού. Ο Νίτσε, καθώς εμπνεύστηκε από τους προσωκρατικούς, οι οποίοι καταργούσαν τους τελικούς σκοπούς του ανθρώπου και πίστευαν πως μόνο η δύναμη η οποία δεν έχει σκοπό είναι αιώνια, για «κακή του τύχη» τόλμησε να εξυμνήσει το αρχαίο ελληνικό πνεύμα. Έλα όμως που οι μεταγενέστεροί του είχαν άλλα σχέδια. Αναπόφευκτα, ο Νίτσε υποστηρίζοντας πως ο άνθρωπος πρέπει να γίνει ο ίδιος δημιουργός αξιών, αφού αποδεχτεί την ίδια την πραγματικότητα, και εξαίροντας την σημασία της ατομικής δύναμης, ο άλλος άνθρωπος, ο άνθρωπος-αρπαχτικό, ο τυφλωμένος από την εξουσία και την αυταρέσκεια, ο Τύραννος, μετέτρεψε την ατομική σε ολοκληρωτική δύναμη.
Φταίει τελικά ο Νίτσε; Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό θα πρέπει να εξετάσουμε τα κίνητρά του. Ο Νίτσε μέσα από την φιλοσοφία του προσπάθησε να αφυπνίσει τον άνθρωπο, όπως είπε «εχθροί μου είναι εκείνοι που επιδιώκουν να ανατρέψουν και όχι να δημιουργηθούν οι ίδιοι από μόνοι τους». Μαζί όμως με αυτήν την δημιουργία και την απελευθέρωση του ανθρώπου, υποστήριξε και τον εξαγνισμό του. Όμως ο Νίτσε δεν ονειρευόταν να κυριαρχήσει και να επιβληθεί, αλλά να προτείνει απλώς μία δραστική αλλαγή του κόσμου. Βέβαια ο Νίτσε δεν αποτέλεσε το μοναδικό θύμα του ναζισμού και των υποστηρικτών του. Οι ιδέες του Ισοκράτη για το ελληνικό έθνος και αυτές του Δαρβίνου για την φυσική επιλογή, κλείστηκαν στο ίδιο δωμάτιο του Άουσβιτς με αυτές του Νίτσε.
Κατάφεραν τελικά οι άνθρωποι, αυτό που φανταζόμασταν ακατόρθωτο. Κατάφεραν να παγιδεύσουν το άυλο μέσα σε κάτι υλικό. Τις ιδέες, αφού τις απήγαγαν, τις έκλεισαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, τις μετέτρεψαν σε σκλάβους, τις προστάτεψαν με συρματόπλεγμα από τον έξω κόσμο, τις κουρέψανε γουλί, τις φορέσανε τα ίδια ρούχα, τις άφησαν να λιμοκτονήσουν, τις κακοποίησαν, τις κλείσανε σε θαλάμους αερίων και τελικά τις συμπεριέλαβαν σε αυτό που σήμερα ονομάζουμε Ολοκαύτωμα. Ποιος να το περίμενε. Και στο τέλος τις κατηγορήσανε, “επειδή αυτές το προκάλεσαν”. Το καλό με τις ιδέες είναι ότι και να τις κλείσουν στο κελί, αυτές ως άυλες οντότητες μπορούν να δραπετεύσουν. Χρειάζονται όμως την βοήθεια αυτών, οι οποίοι βρίσκονται έξω από το συρματόπλεγμα. Το συρματόπλεγμα επιλέγεις είτε να το χτίσεις είτε να το γκρεμίσεις και να απελευθερώσεις τις ιδέες και τους ανθρώπους. Εξαρτάται τι θέλεις να πετύχεις. Να συμβάλλεις στην αλήθεια ή να συνεχίσεις να διαιωνίζεις το ψέμα;
«Η φιλοσοφία εκλαϊκεύει το ιδανικό. Αλλά έρχονται οι τύραννοι και εκλαϊκεύουν αμέσως τις φιλοσοφίες που τους παρέχουν το δικαίωμα να το κάνουν» Αλμπέρ Καμύ
Έχω συμπληρώσει 21 έτη σε αυτόν τον κόσμο και ακόμη προσπαθώ να τον καταλάβω και γιατί όχι να τον αλλάξω. Φοιτήτρια στο τμήμα Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ και -λιγάκι- ρομαντική, ανακαλύπτω καινούργιες πτυχές του εαυτού μου και του κόσμου μέσω της γραφής. Εθισμένη στο μπαλέτο, τα βιβλία, τις Κυκλάδες και τον καφέ, πιστεύω ότι με το μολύβι (ή το πληκτρολόγιο) αποτυπώνω τα όνειρα και τις προσδοκίες μου, ολίγον ουτοπικά κάποιες φορές, στο χαρτί. Βασικότερος σκοπός μου, να γίνει αυτή η "ουτοπία" που ονειρευόμαστε, η καλύτερη δυνατή λύση, με όπλο την γνώση και την αλήθεια.
0 Σχόλια