Πριν πολλά πολλά χρόνια, κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων ο βασιλιάς των Καρυών της Λακωνίας πρόδωσε τους Έλληνες συμμαχώντας με τους Πέρσες. Όταν ο πόλεμος τελείωσε και οι Πέρσες ηττήθηκαν, ο ίδιος έσπευσε να χαρίσει στην πόλη των Αθηνών τις έξι πανέμορφες κόρες του για να εξιλεωθεί για την πράξη του. Οι Αθηναίοι δέχτηκαν τις όμορφες κοπέλες και τις άφησαν να κατοικούν στο Ερέχθειο δίπλα στον Παρθενώνα αφού πρώτα τις ονόμασαν «Καρυάτιδες» λόγω της καταγωγής τους. Οι κοπέλες αφοσιώθηκαν στην Θεά Αθηνά παίρνοντας όρκο σιωπής και εκείνη για να τις ευχαριστήσει τους χάρισε αθανασία. Έμειναν πιστές στον όρκο τους αιώνες ολόκληρους, δεν λύγισαν ούτε στις πιέσεις των Βενετών ούτε στο βανδαλισμό των Οθωμανών. Μόνο ένας κατάφερε να τις χωρίσει. Ο Λόρδος Έλγιν. Αυτός πήρε τη μια αδελφή που θυσιάστηκε από μόνη της για να προστατέψει τις υπόλοιπες. Οι αδελφές της έκλαψαν τόσο πολύ που λέγεται ότι το κλάμα τους αντήχησε μέχρι τα πέρατα της γης. Αν περάσεις μια βόλτα από την αίθουσα του μουσείου της Ακρόπολης, ίσως να τις ακούσεις ακόμα να θρηνούν. Και μπορεί όλα αυτά να ήταν ένας μύθος, ο Λόρδος Έλγιν όμως δυστυχώς ήταν πέρα για πέρα αληθινός.
Λίγες εβδομάδες πριν, ο Βρετανός υπουργός πολιτισμού Όλιβερ Ντάουντεν σε μια συνέντευξη του, αφού χαρακτήρισε μειονότητα όσους υποστηρίζουν την επιστροφή των Μαρμάρων στην Ελλάδα, διερωτήθηκε αν θα είχαν επιβιώσει από τους Ναζί. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον σιγοντάρισε τον υπουργό του τονίζοντας ότι τα Μάρμαρα αποκτήθηκαν νομίμως από τον Λόρδο Έλγιν και άρα είναι νόμιμη περιουσία του Βρετανικού Μουσείου. Ας δούμε λοιπόν πως ο Έλγιν απέκτησε τις αρχαιότητες. Βρισκόμαστε στα τέλη του 18ου αιώνα. Ο Ναπολέων, στο απόγειό του διώχνει από το μυαλό του τη σκέψη εισβολής στη Βρετανία και αντ’ αυτού εισβάλλει και καταλαμβάνει την υπό οθωμανική κυριαρχία Αίγυπτο. Οι Οθωμανοί έξαλλοι κηρύσσουν πόλεμο και οι Βρετανοί αρπάζουν την ευκαιρία και στέλνουν πρεσβευτή στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Τη θέση αυτή αναλαμβάνει ο Λόρδος Έλγιν. Αφού άκουσε για τα θαυμαστά έργα των Ελλήνων θεώρησε εξαίσια ιδέα να διακοσμήσει το αρχοντικό του με αντίγραφα αυτών. Για να επιτραπεί η είσοδος στην Ακρόπολη του Έλγιν και της ομάδας του, ο στρατιωτικός κυβερνήτης της Οθωμανικής αυτοκρατορίας εισέπραττε 5 λίρες για την επίσκεψη. Ενώ είχε γίνει η προετοιμασία, φτάνουν φήμες για έφοδο του Ναπολέοντα. Σε παροξυσμό ο Λόρδος, εκμεταλλευόμενος τη σχέση του με τον σουλτάνο, αποσπά φιρμάνι το οποίο στα μετέπειτα χρόνια θα αποδειχτεί αμφιβόλου ισχύος και το οποίο έλεγε ότι η ομάδα ήταν στις υπηρεσίες του πρεσβευτή ως αξιώματος, όχι του Έλγιν. Πριν καλά-καλά εκδοθεί το φιρμάνι, η βρετανική επιχείρηση έχει ξεριζώσει τις αρχαιότητες. Για ποια νομιμότητα μας μιλάτε;
Από το 1983 και την Μελίνα Μερκούρη, η Ελλάδα καταβάλει προσπάθειες επαναπατρισμού των αρχαιοτήτων πέφτοντας πάντα πάνω στην κλειστή πόρτα της Βρετανίας.
«Αν με ρωτήσετε εάν θα ζω όταν τα Μάρμαρα του Παρθενώνα επιστρέψουν στην Ελλάδα, σας λέω πως ναι, θα ζω. Αλλά κι αν ακόμη δεν ζω πια, θα ξαναγεννηθώ». – Μελίνα Μερκούρη.
Φανταστείτε να μπείτε στην Καπέλα Σιξτίνα και να λείπει όλη η οροφογραφία του Μιχαήλ Αγγέλλου. Φανταστείτε το σύμβολο αυτό της αναγεννησιακής τέχνης να βρίσκεται χυμένο πάνω σε έναν τοίχο σε ένα μουσείο μιας άλλης χώρας. Να έχει αφαιρεθεί δηλαδή από το φυσικό της περιβάλλον και να εκτίθεται σε μια ξένη χώρα. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα είναι η ταυτότητα των Ελλήνων, είναι ο δρόμος που ξεκινάει από το παρελθόν και συνεχίζει να ταξιδεύει. Σύμβολο δημοκρατίας και ελευθερίας.
Ένα επιχείρημα που προέβαλλαν οι Βρετανοί- μέσα στον πανικό τους θέλω να πιστεύω, δεν γίνεται να είναι τόσο εκτός πραγματικότητας- ήταν ότι οι Έλληνες αδιαφορούν για την τέχνη τους. Οι Έλληνες που μεγαλούργησαν στα χρόνια του Βυζαντίου. Οι Έλληνες που μέσα στον οθωμανικό ζυγό διαφύλαξαν τη γλώσσα τους – την πιο παλιά γραμμένη γλώσσα μαζί με τα κινέζικα. Οι Έλληνες που όταν Οθωμανοί στρατιώτες είχαν στρατοπεδεύσει στην Ακρόπολη και διέλυαν τις κολώνες με σκοπό να αφαιρέσουν το μολύβι για να φτιάξουν βόλια, τους έστειλαν εκείνοι βόλια για να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους με το μήνυμα «Να τα βόλια, μην αγγίξετε τις κολώνες». Αυτοί οι Έλληνες κύριοι δεν ενδιαφέρονται για την τέχνη τους;
Ένα άλλο επιχείρημα που προέβαλαν μέχρι πρότινος οι Βρετανοί ήταν η έλλειψη ενός ελληνικού μουσείου, ικανού να στεγάσει τα Μάρμαρα. Περίσσευε η βρετανική ειρωνεία αναφορικά με την έλλειψη ενός χώρου που θα μπορούσε να τα προφυλάξει από το καυσαέριο. Αν γινόταν αυτός ο χώρος, θα τα επέστρεφαν. Τα εγκαίνια του Μουσείου της Ακρόπολης το 2009 κατέρριψαν το επιχείρημα τους χωρίς βέβαια να δούμε την επιστροφή των αρχαιοτήτων. Πρόκειται για κάτι που είχε ήδη προαναγγελθεί από την ίδια την Μελίνα Μερκούρη όταν απάντησε στο παρόν επιχείρημα τονίζοντας το ότι η επιστροφή των Μαρμάρων στην Ελλάδα θα συνοδευτεί από τη δημιουργία ενός κατάλληλου για αυτά χώρου. Κανείς δεν θα τα εξέθετε στους ρύπους του κέντρου της Αθήνας που καθόλου δεν λείπουν βέβαια και από την αγγλική πρωτεύουσα.
Η Καρυάτιδα μόνη της στο Λονδίνο, η Νίκη της Σαμοθράκης και η Αφροδίτη της Μήλου στις κρύες αίθουσες στο Λούβρο και πολλά άλλα ελληνικά δημιουργήματα είναι μακριά από το φυσικό τους περιβάλλον. Κάπου εκεί, στις γεμάτες κόσμο αίθουσες των μεγάλων μουσείων, τα δάκρυα της Καρυάτιδας συναντούν τα δάκρυα όλων των Ελλήνων.
Τριτοετής φοιτήτρια ιστορίας, ζω στον δικό μου κόσμο ενοχλώντας τους νεκρούς για να αποσπάσω τα μυστικά τους. Ανυπομονώ να ζήσω τη ζωή μου μέσα σε ένα μουσείο. Χρειάζομαι τη μουσική για να αναπνέω και το χορό για να προχωράω. Διδυμάκι με τα όλα μου, θέλω να είμαι περιτριγυρισμένη από κόσμο συνέχεια, να μοιράζομαι με τον κόσμο τις σκέψεις μου και να ακούω τις δικές του. Α! Φυσικά και θέλω να γυρίσω όλον τον κόσμο με ένα αυτοκίνητο εξερευνώντας κάθε σπιθαμή του. Εδώ θα βρείτε μερικές δικές μου σκέψεις. Ελπίζω να τις απολαύσετε!
0 Σχόλια