Ποιος δεν έχει βρεθεί στη θέση να ανησυχεί για το μέλλον, να φοβάται το άγνωστο, να καταβάλλεται από άγχος για το αβέβαιο; Θέλω να πιστεύω ότι δεν είμαι μόνη μου σε αυτή την κατάσταση και πως αρκετοί από εσάς μπορούν να ταυτιστούν με όσα ειπωθούν στη συνέχεια σε σχέση με το θέμα, αλλά και να βοηθηθούν από την λύση που μου φανέρωσε ο Χόρχε Μπουκάι. Πριν από αρκετό καιρό βρέθηκε στα χέρια μου το βιβλίο του «Ο δρόμος της πνευματικότητας», το οποίο και ξεκίνησα να διαβάζω, χωρίς, βέβαια, να το έχω τελειώσει ακόμη. Παρά το γεγονός ότι βρίσκομαι στα μέσα των σελίδων του, θέλησα να αναφερθώ σε ένα σημείο του βιβλίου που με άγγιξε ιδιαίτερα και αυτό ήταν το κεφάλαιο «Αποστασιοποίηση». Αν και ο τίτλος αυτός δεν φανερώνει πολλά, καταλήγει σε μονοπάτια απελευθέρωσης από τον φόβο για το μέλλον και ό,τι αυτό επιφυλάσσει.
Όπως πιθανόν μπορείτε να φανταστείτε το βιβλίο πραγματεύεται και αναλύει τους τρόπους με τους οποίους ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στην πνευματικότητα. Ο συγγραφέας τονίζει ότι ένα όπλο για την κατάκτησή της μπορεί να αποτελέσει και η αποστασιοποίηση. Ξεκινά εξηγώντας ότι η αποστασιοποίηση στην φιλοσοφία ζεν, αποτελεί τον αποχωρισμό του ανθρώπου από τα περιττά που τον βαραίνουν, ώστε να συνεχίσει το ταξίδι του πιο σοφός μόνο με τα απαραίτητα. Αυτό στηρίζεται στο γεγονός ότι ο άνθρωπος εκ φύσεως είναι ένα ανικανοποίητο ον που επιθυμεί όλο και περισσότερα και συνεπώς ποτέ δεν καταφέρνει να αισθανθεί πλήρης με τα κεκτημένα του. Οπότε αν, εξ αρχής, περιοριστεί μόνο στα αναγκαία θα μπορέσει να αποφύγει αυτό τον πειρασμό και θα καταφέρει να νιώσει ότι αυτό που έχει ή του συμβαίνει είναι αρκετό. Αυτό δεν αφορά μόνο αγαθά, όπως εύκολα θα μπορούσε κάποιος να υποθέσει, αλλά και σχέσεις ή επιθυμίες. Στον σημερινό δυτικό κόσμο αυτή η φιλοσοφία μπορεί να λάβει άλλο νόημα, χωρίς να χρειάζεται η ολοκληρωτική παραίτηση από όσα αποτελούν την ζωή.
Η αποστασιοποίηση για τον συγγραφέα ξεκινά με την συνειδητοποίηση ότι καθετί στη ζωή είναι προσωρινό, όπως και εμείς οι ίδιοι. Γι’ αυτό τον λόγο, κάθε άλλο παρά να παραιτηθούμε από ό,τι μας περιτριγυρίζει πρέπει, για να φτάσουμε στην πνευματικότητα. Στην πραγματικότητα, δώρο προς τον εαυτό μας θα αποτελούσε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε αυτά που έχουμε στην κατοχή μας, να διατηρήσουμε τις κοινωνικές επαφές μας και να μην παραιτηθούμε από τα κόσμια, για να επιτύχουμε την ολοκλήρωσή μας. Όλα αυτά, μόνο υπό την προϋπόθεση ότι αποδεχόμαστε, αληθινά, ότι οποιαδήποτε στιγμή θα πρέπει να είμαστε ικανοί να τα στερηθούμε όλα. Έτσι, λοιπόν, ο Μπουκάι κάνει απολύτως προφανές ότι η αποστασιοποίηση συνεπάγεται με μία απολύτως φυσιολογική ζωή, χωρίς όμως να εξαρτόμαστε από τίποτα. Να συνδεόμαστε με τον κόσμο, χωρίς να τον βιώνουμε σαν μία απειλή.
Η εφαρμογή αυτής της θεωρίας είναι ίσως πιο εύκολα κατανοητή όσον αφορά τα αγαθά, τι γίνεται όμως με τις ανθρώπινες σχέσεις; Τρανό παράδειγμα αποτελεί αυτό στο οποίο στάθηκε και ο συγγραφέας και αυτό είναι η φράση «Δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτόν/ή». Ένας τέτοιου είδους λογισμός μπορεί να φανεί επικίνδυνος για το ίδιο το άτομο, αφού είναι ικανός να το φέρει σε θέση όπου θα κάνει οτιδήποτε για να κρατήσει μία σχέση. Ίσως προσποιηθεί ότι είναι κάποιος άλλος για να είναι αρεστός, ίσως καταφύγει στα ψέματα ή ίσως φτάσει ως και τη βία. Ακόμη κι αν μία τέτοια φράση φαίνεται γοητευτική, ακόμη κι αν μας κάνει να νιώθουμε ότι ζούμε ένα παραμύθι, πρέπει να σκεφτούμε πρωτίστως ότι τα παραμύθια είναι ψευδείς ιστορίες.
Κι αν έστω ότι η ανθρώπινη αυτή σχέση περιπλέκει τον έρωτα, όπως αναφέρεται και στο βιβλίο, η αποστασιοποίηση έρχεται ως διαχωριστικό της υγιούς αίσθησης της χαράς από την τοξική αίσθηση της ανάγκης. Η ανάγκη να βρίσκεται στη ζωή μας κάποιος, όταν γίνεται σχεδόν ζωτική, μετατρέπει τη σχέση έρωτα σε σχέση φόβου. Φόβου της έλλειψης αυτού του δεσμού. Και αυτό, γιατί η εξάρτηση επιβάλλει την ψευδαίσθηση ότι η απουσία ενός ανθρώπου θα επιφέρει και δυστυχία.
Σε αυτή την περίπτωση και γενικότερα, η μετάφραση της αποστασιοποίησης είναι η απόσχιση από τον φόβο της «εγκατάλειψης» και της στέρησης αυτού που θεωρούμε αναγκαίο, καθώς και η συνειδητοποίηση ότι η ευτυχία δεν βρίσκεται σε έναν και μόνο τόπο, σε ένα και μόνο πρόσωπο, αλλά σε πολλά. Ταυτόχρονα, όμως, είναι και η κατανόηση πως η προσωρινότητα των πραγμάτων επιτάσσει την υιοθέτηση ενός πιο ανέμελου τρόπου ζωής, στον οποίο μέλημά μας θα πρέπει να είναι η εμπειρία του «τώρα», χωρίς φόβο για το μέλλον, συνταγή που είναι ικανή να μας φέρει ένα βήμα πλησιέστερα στην πληρότητα.
Είναι αλήθεια ότι σαν άνθρωποι έχουμε την τάση και την ανάγκη να επιθυμούμε να προβλέπουμε τι πρόκειται να συμβεί, λόγω της απέχθειάς μας να ζούμε με αβεβαιότητα. Αυτός ο τρόπος άμυνας του ανθρώπου, όμως, πολλές φορές, αν και φυσιολογικός, τον αποτρέπει από το να αντλεί ουσιαστική ευχαρίστηση από όσα του προσφέρονται. Σε αυτό το πρόβλημα, που άλλοι αντιμετωπίζουν εντονότερα και άλλοι λιγότερο, λόγω της διαφοροποίησης της ανέχειας στην αβεβαιότητα ανά άτομο, η αποστασιοποίηση μού αποκάλυψε μία ευκαιρία να απολαμβάνουμε πραγματικά το παρόν. Γιατί, αν δεν μας ανησυχεί να χάσουμε κάτι, θα σπαταλάμε λιγότερο χρόνο στο να αγωνιούμε μήπως το στερηθούμε και περισσότερο χρόνο στο να το ζούμε. Η απαλλαγή από τον φόβο, αποτελεί τη μεγαλύτερη απελευθέρωση. Είναι η απόσχιση από τα «πρέπει» και η συγκόλληση στα «θέλω». Είναι η συνειδητοποίηση ότι: « Θα «είμαι», ακόμη κι αν κάτι αφαιρεθεί από τη ζωή μου. Όσο, όμως, ακόμη υπάρχει σε αυτή, θα το απολαμβάνω στο έπακρον, χωρίς ανησυχία, χωρίς δισταγμό και χωρίς δεύτερες σκέψεις. Θα το απολαμβάνω, γιατί θα σκέφτομαι ότι την επόμενη στιγμή μπορεί να μην είναι πια δικό μου. Αλλά αν καταφέρω, έστω και λίγο, να καρπωθώ από την εμπειρία του, μόνο προς όφελός μου θα είναι. Χωρίς βέβαια, η πιθανή απομάκρυνση από αυτό να μου προκαλεί την ανάγκη να το αδράξω με μανία, φοβούμενη/ος ότι κάθε στιγμή μπορεί να είναι και η τελευταία. Γιατί και αυτό το άκρο, όμοιο άγχος θα προκαλεί. Σε όμοιο βάσανο θα με υποβάλει.» Καθετί στην ζωή επιτάσσει την ισορροπία. Αυτή εξομαλύνει. Και η απουσία φόβου, ομοίως, ισορροπία είναι και προσφέρει εσωτερική ηρεμία, αλλά απαιτεί και την αγάπη προς τον εαυτό. Αυτό, βέβαια, είναι ένα άλλο εκτενές θέμα προς συζήτηση.
Τελικά, αν η αποστασιοποίηση γίνει κτήμα μας, θα καταφέρουμε να νιώθουμε πλήρεις στο τώρα, ευγνώμονες για καθετί που μας συμβαίνει και απομακρυσμένοι από το άγχος και τον φόβο για ό,τι δεν μπορούμε να προβλέψουμε ή να ελέγξουμε. Αν και φανερά αποτελεί μία εκ φύσεως δύσκολη αποστολή, θεωρώ ότι αξίζει την προσπάθεια. Κι αυτό, αποτελεί μία υπενθύμιση ακόμη και στον εαυτό μου. Αλήθεια, σε τι ωφελεί να υποφέρουμε για κάτι τόσο ρευστό όσο το μέλλον; Ίσως για κάποιους να παραθέτω το προφανές, αλλά είμαι πεπεισμένη ότι το προφανές δεν έχει φανερωθεί ακόμη σε όλους.
Μερικές φορές σκέφτομαι ότι δεν ξέρω πολλά για την ζωή, ούτε καν που βαδίζω. Ξέρω, όμως, ότι γεννήθηκα το 2000 και ότι είμαι φοιτήτρια του τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Ο.Π.Α. Είμαι η Αλεξάνδρα και μ’ αρέσουν τα βιβλία, η ζωγραφική, η σύνταξη κειμένων, ο αθλητισμός (μερικές φορές), τα ταξίδια, το φαγητό, η μουσική και, γενικότερα, το να ζω. Συνηθίζω να επιτρέπω στον εαυτό μου να «είναι» και αλλάζω συνεχώς. Έτσι, ακόμα και η διατύπωση αυτού του βιογραφικού, μπορεί σε λίγο καιρό, όταν θα έχω πάει ένα επίπεδο παραπάνω, να μη με ικανοποιεί. Παρ’ όλα αυτά, επειδή πιστεύω πως, όντως, «τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν», βρίσκομαι εδώ για να αποτυπώσω, δημόσια πλέον, ό,τι τόσο καιρό κρύβω.
0 Σχόλια